“Ik bied zorg én begeleiding. Dat vind ik heel waardevol”

“Een bewoner van de Brugkade die zelf een begeleidingsbehoefte heeft, kan van meerwaarde zijn voor iemand die zorg nodig heeft. Hij duwt de rolstoel, schenkt een toetje in of leest voor uit de Bijbel aan een bewoner die dat zelf niet kan. Zo vullen de cliënten van deze groep elkaar heel mooi aan,” vertelt Japke. De combinatie van zorg en begeleiding maakt het werk op de Brugkade voor haar bijzonder. Ze vervolgt: “De hele dag alleen begeleiden zou ik best pittig vinden. Nu kan ik daarnaast zorg bieden, waarbij je één-op-één momentjes hebt. Die afwisseling vind ik heel waardevol.”

Scholing 
Het werken met mensen met een beperking trok Japke al van jongs af aan. Daarom volgde ze de opleiding Sociaal Agogisch Werk aan het Hoornbeeck College. Ze leerde zowel over gedrag en begeleiding als over zorghandelingen, zoals het aansluiten van sondevoeding. Japke: “Beide onderdelen vond ik interessant. Op de Brugkade komt dat mooi samen.” Dat ze geen verpleegkundige is, vormt in haar werk geen belemmering. “Adullam heeft ontzettend veel in huis op het gebied van scholing, dat is echt heel fijn. Dankzij die scholing kan ik me echt ontwikkelen. Zo kreeg ik onder andere training in verpleegtechnische handelingen, zodat ik die op de groep kan én mag uitvoeren. Elk jaar frissen we die kennis op, zodat we goed toegerust blijven. Het is mooi dat Adullam daarin zoveel mogelijkheden biedt. We worden echt ondersteund.”

Uitdaging
Werken op de Brugkade vraagt om het oppikken van kleine signalen, vooral als iemand het zelf niet kan vertellen. Japke: “Hoe iemands ogen staan, zegt vaak al veel over hoe hij zich voelt. Maar om dat te kunnen zien, moet je iemand echt leren kennen. Dat kost tijd, maar is uiteindelijk heel waardevol. Door de tijd heen zie je ook hoe groot de verschillen tussen de behoeften van bewoners kunnen zijn. Dat maakt het een uitdaging om bij iedereen aan te sluiten. De ene bewoner heeft bijvoorbeeld baat bij een duidelijke aanpak, terwijl een ander daardoor van slag raakt. Je moet meebewegen met de hele groep en rekening houden met alle behoeften.”

Dagprogramma 
Een vast dagprogramma helpt daarbij. “De bewoners hebben allemaal voorspelbaarheid nodig,” legt Japke uit. “Daarom houden we zoveel mogelijk vast aan een dagprogramma, waarbij we wel rekening houden met persoonlijke behoeften.” Zo kleedt de één zich ’s ochtends zelfstandig aan, terwijl de ander hulp krijgt of de dag ontspannen begint in bad. Na het ontbijt vertrekken de bewoners naar één van de werkgroepen op Maasheim, afgestemd op hun mogelijkheden.

Aan het eind van de middag komt iedereen weer terug op de Brugkade. “Dan drinken we samen koffie, eten fruit en praten bij. ‘Hoe was je dag? Wat heb je vandaag gedaan?’ Dat zijn mooie momenten,” vertelt Japke. “Daarna bereiden we samen de maaltijd en eten we met elkaar. Elke bewoner heeft hierbij een eigen taak. De één schilt aardappels, een ander laat ze met een plons in de pan vallen. Na het eten wordt de tafel opgeruimd en de vaat in de vaatwasser gezet. Deze taken horen bij het gewone leven, daarom vinden we het belangrijk dat zij hier ook aan bijdragen. Ieder op zijn eigen manier, passend bij zijn mogelijkheden.”
“Als alles is opgeruimd, volgt er nog een vaste activiteit: een wandeling, boodschappen doen, het zijn activiteiten waarbij we bewoners meenemen de maatschappij in. We stemmen daarbij steeds af op wat iemand aankan en nodig heeft. Sommigen blijven op de groep, en dat kan, omdat we altijd met twee begeleiders zijn.”
Daarna gaan de cliënten één voor één naar bed. Wie meer zorg nodig heeft, gaat vaak wat eerder. Japke: “Dat zijn waardevolle, individuele momenten. Je hebt dan echt even de tijd om samen de dag af te sluiten. En doordat er altijd een collega bij de groep blijft, kunnen we de andere bewoners nog wel nabijheid bieden, dat hebben ze nodig.”

Identiteitsgebonden zorg waardevol

In het weekend gaat een deel van de bewoners naar huis, dan is het vaak rustig op de groep. Japke: “Afgelopen week waren er bijvoorbeeld maar drie bewoners op de groep, dan werk je als begeleider alleen. Omdat twee bewoners in een rolstoel zitten, konden we niet wandelen, maar gingen we een rondje rijden met de bus. Ook dat is voor hen al een heel leuk uitje. Ze genieten van alles wat ze zien: de omgeving, een brandweerauto die langskomt. Dat soort dingen lijken heel klein, maar zijn voor hen bijzonder. Zij genieten echt van de kleine, alledaagse dingen.”
“Het zijn ook de kleine dingen die het werk voor mij zo waardevol maken,” vertelt Japke. “Iemand die vraagt: ‘Hoe was je weekend?’ Maar ook een bewoner die niet kan praten en zijn hoofd tegen mijn schouder legt. Dan voel je, er is vertrouwen. Dat heb je in al die jaren opgebouwd. Wij zijn er voor hen, maar zij zijn ook van betekenis voor ons. Ik kan veel van de bewoners leren, zeker op het gebied van afhankelijkheid. Waar ik denk aan een paracetamol als iemand zich niet lekker voelt, zegt een cliënt: ‘We moeten niet vergeten om voor hem te bidden.’ Dat is weleens beschamend, maar ook heel mooi.”
“Juist daarom is identiteitsgebonden zorg voor mij zo belangrijk. De momenten waarop de Bijbel opengaat, of wanneer we samen psalmen zingen en je een glimlach ziet verschijnen bij iemand die zelf niet kan zingen, dat raakt me. Tegelijk voel je ook de verantwoordelijkheid. Je beseft: ik kan dit eigenlijk niet. Maar in alle eenvoudigheid probeer je hen toch iets mee te geven. En daarin weten we: het is God Die het geven kan.”